منطقه دشمن زیاری
دشمن زیاری یکی از بخش های شهرستان ممسنی است که در ۸۵ کیلومتری غرب شیراز واقع است.منطقه دشمن زیاری
دشمن زیاری یکی از بخش های شهرستان ممسنی است که در ۸۵ کیلومتری غرب شیراز واقع است.شعر لری "خین جگر" از استاد مجید نگین تاجی.
هرچه ایخو م سروسامون بگرم ، سرنیسی
بال و پر، تا دمِ دالون بگرم ، پر نیسی
صد وِلا خواسِمه دَهرم ، بروم، در نیسی
دلم اشکهسه وُ دردی وَ یُو بدتر، نیسی
دلم اشکهس و کسی پرسی وَ حالم نَکِه، نَه
پُرسی و ای حالِ دلِ سخته بلالم نَکِه، نه
...
سُختِمه سر تشِ بی دیی، غزونم دَه مکن
جون و ایمونمه تش زی، جِرَه جونم دَه مکن
مُو خَو بندیر تو ویسامه، دو جونم دَه مکن
تییلم! کُشته یِ ای دردِ گِرونُم دَه مکن
مو خو کشته ی تییلِ کالِ تو بییم، ده چته؟
کهره قربونیِ هر سال تو بییم، ده چته؟
چته چن ساله وَ فکرِ مو وُ حالم نیسی؟
فکرِ بنگشتِ دلِ بی پر و بالم نیسی؟
یه ملهمی سرِ ای زخمِ گَوالُم نیسی؟
نفسی سی نفسِ سوزه بلالم نیسی؟
نفست عمره منه، عمرمه پامال مکن
هر چه کردی بَسِته، بدترش امسال مکن
ای مو قربونِ تش و چاله یِ ایلت وابَم
کهره قربونییِ اُو دارِ شکیلت وابم
صدقه ی ورم پل مثل مشیلت وابَم
یه اشاره ی بکو تا، خوار و ذلیلت وابم
هردلی خوار تو وابوهه، دَه خارآنیبو
تو بهاری وُ کسی بِی تو، بهارآنیبو
ای بهاره سَره َتر ای زمسون کُشته مونه
زرِ بالم زیه ده تیر و ده ورشُشته مونه
دمری کرده تش و چاله یِ زرتُشته مونه
یه مُل آبییه که واری کنه هف پُشته مونه
کو مویسا که غزونم کنه ای سه زمسون
گرگ گاله ایزنه دورم، خوته زیتر برسون
برسون دهسِته دهسُم که یه دهس آبیمو
بزنیمو یه دوتا گاته ی و مهس آبیمو
آخو تا کی غره من شویلِ نحس آبیمو؟
گلَ ساتِت سگِ آمُخته یِ هس آبیمو؟
پدراژدایه تو شیره، دلَ و سگ، خش نکو، نه!
دم دقه هُف منِ ای چاله یِ بی تش، نکو، نه!
تو خرنگی، زِرِ خُلمَر دِه وَدَر شونَ بکُش
شیون و درد و غم و ناله یِ سر لونَ بکُش
شونه مِن یک بِشِخَن، قاتل افتونَ بکُش
شوپرِ کورِ حرومزاده یِ بی بونَ بکُش
بندَخر شو بنه تا، جونشَه دندون بگره
عشق ورگرده و زنده ی، سروسامون بگره
عشق ورگرده و عاشق کِل و گالی بزنه
قفس بشکنه باهنده وُ بالی بزنه
پازنِ مهس کلو، بنگِ شلالی بزنه
تییلِ کالِ تو، هر شو، یه شکالی بزنه
آخو بندیر چه ویسایه دلِ داغَه دلت؟
آخو تا کی بزنن بَرد و مِنه باغهِ دلت؟
آخو ای باغ ده حیفه که غزونش بکنن
بزنن تش من جونش ،جرَه جو نش بکنن
زرسلیطه ی ستم وُ دردِ گرونش بکنن
آخره ی گا وُ خر و قاشِ حیونش بکنن
آخره ی گا وُ خر وبز خو ده باغ آنیبو!
جِمَتِ سُخته یِ سه کور، چراغ آنیبو!
حیفُم وی باغه که باهنده منش پر نزنه
عشق، هر شو دمِ دروازیلش در نزنه
غیره بدبختی و غم هیچ و منش سر نزنه
طول هَف دهس و منش بوهه و مهتر نزنه
تش بزن طول غمه، مهتر هَف دهس بکن
بزه کِل، بایم و باوینَنه سه مهس بکن
بزه کِل تا دلِ ماتم زیه سامون بگره
گوگِ دل، بال و پری تا دمِ دالون بگره
بی کلت بایُم و باوینه ونو جون بگره
باغچَی عشقِ تو، بو لیلی ومجنون بگره
کل گل گاله ی ده تیر وو شونه ایشخنه
مهث ای شعره وَ هرجا برسه ایپکنه
.....................................
سُختِمه سر تشِ بی دیی، غزونم دَه مکن
جون و ایمونمه تش زی، جِرَه جونم دَه مکن
مُو خَو بندیر تو ویسامه، دو جونم دَه مکن
تییلم! کُشته یِ ای دردِ گِرونُم دَه مکن
مو خو کشته ی تییلِ کالِ تو بییم، ده چته؟
کهره قربونیِ هر سال تو بییم، ده چته؟
چته چن ساله وَ فکرِ مو وُ حالم نیسی؟
فکرِ بنگشتِ دلِ بی پر و بالم نیسی؟
یه ملهمی سرِ ای زخمِ گَوالُم نیسی؟
نفسی سی نفسِ سوزه بلالم نیسی؟
نفست عمره منه، عمرمه پامال مکن
هر چه کردی بَسِته، بدترش امسال مکن
ای مو قربونِ تش و چاله یِ ایلت وابَم
کهره قربونییِ اُو دارِ شکیلت وابم
صدقه ی ورم پل مثل مشیلت وابَم
یه اشاره ی بکو تا، خوار و ذلیلت وابم
هردلی خوار تو وابوهه، دَه خارآنیبو
تو بهاری وُ کسی بِی تو، بهارآنیبو
ای بهاره سَره َتر ای زمسون کُشته مونه
زرِ بالم زیه ده تیر و ده ورشُشته مونه
دمری کرده تش و چاله یِ زرتُشته مونه
یه مُل آبییه که واری کنه هف پُشته مونه
کو مویسا که غزونم کنه ای سه زمسون
گرگ گاله ایزنه دورم، خوته زیتر برسون
برسون دهسِته دهسُم که یه دهس آبیمو
بزنیمو یه دوتا گاته ی و مهس آبیمو
آخو تا کی غره من شویلِ نحس آبیمو؟
گلَ ساتِت سگِ آمُخته یِ هس آبیمو؟
پدراژدایه تو شیره، دلَ و سگ، خش نکو، نه!
دم دقه هُف منِ ای چاله یِ بی تش، نکو، نه!
تو خرنگی، زِرِ خُلمَر دِه وَدَر شونَ بکُش
شیون و درد و غم و ناله یِ سر لونَ بکُش
شونه مِن یک بِشِخَن، قاتل افتونَ بکُش
شوپرِ کورِ حرومزاده یِ بی بونَ بکُش
بندَخر شو بنه تا، جونشَه دندون بگره
عشق ورگرده و زنده ی، سروسامون بگره
عشق ورگرده و عاشق کِل و گالی بزنه
قفس بشکنه باهنده وُ بالی بزنه
پازنِ مهس کلو، بنگِ شلالی بزنه
تییلِ کالِ تو، هر شو، یه شکالی بزنه
آخو بندیر چه ویسایه دلِ داغَه دلت؟
آخو تا کی بزنن بَرد و مِنه باغهِ دلت؟
آخو ای باغ ده حیفه که غزونش بکنن
بزنن تش من جونش ،جرَه جو نش بکنن
زرسلیطه ی ستم وُ دردِ گرونش بکنن
آخره ی گا وُ خر و قاشِ حیونش بکنن
آخره ی گا وُ خر وبز خو ده باغ آنیبو!
جِمَتِ سُخته یِ سه کور، چراغ آنیبو!
حیفُم وی باغه که باهنده منش پر نزنه
عشق، هر شو دمِ دروازیلش در نزنه
غیره بدبختی و غم هیچ و منش سر نزنه
طول هَف دهس و منش بوهه و مهتر نزنه
تش بزن طول غمه، مهتر هَف دهس بکن
بزه کِل، بایم و باوینَنه سه مهس بکن
بزه کِل تا دلِ ماتم زیه سامون بگره
گوگِ دل، بال و پری تا دمِ دالون بگره
بی کلت بایُم و باوینه ونو جون بگره
باغچَی عشقِ تو، بو لیلی ومجنون بگره
کل گل گاله ی ده تیر وو شونه ایشخنه
مهث ای شعره وَ هرجا برسه ایپکنه
.....................................
